‘Heb je mijn laatste post op Facebook niet gezien?’ ‘Eh, post? Niet gezien?’ Krijgen jullie ook wel eens dit soort vragen van je vrienden? De ene keer zie je een update van een van je vrienden of bedrijven die je leuk vindt wel en de andere keer niet. Hoe kan dat toch?

Ik let heus wel op hoor

Ok, ik ben dan misschien geen fanatiek Facebook gebruiker. Maar de keren dat ik er ben erger ik me groen en geel aan het feit dat ik sommige dingen echt volledig gemist heb. En dat is volgens mij niet omdat ik ongeïnteresseerd ben of niet oplet.

Hoe kan dat nou?

Een algoritme is het antwoord. Ik scheef er eerder al heel kort iets over. maar hoe werkt het nou precies zo’n algoritme. Het intrigeert me enorm, zowel in de positieve als negatieve zin. Positief dat ik soms verrast word, negatief dat ik het idee heb dat ik geen invloed heb op wat ik wanneer te zien krijg.

Tovenaar Algoritme

Wat is het nou precies, een algoritme? Heel algemeen is een algoritme de beschrijving van de stappen die je moet nemen om een bepaald resultaat of doel te bereiken. Een recept voor Oma’s groentesoep bijvoorbeeld of de instructies bij een IKEA bouwpakket is eigenlijk ook al een algoritme.

Wikipedia geeft de volgende omschrijving:

[pullquote align=”center”]Een algoritme is een een eindige reeks instructies die vanuit een gegeven begintoestand naar een beoogd doel leiden. Algoritmen staan in beginsel los van computerprogramma’s, al worden voor de uitvoering van algoritmen vaak computers gebruikt.
Het doel van een algoritme kan van alles zijn met een duidelijk resultaat. De instructies kunnen in het algemeen omgaan met eventualiteiten die bij het uitvoeren kunnen optreden. Algoritmen hebben in het algemeen stappen die zich herhalen (iteratie) of die beslissingen (logica of vergelijkingen) vereisen om de taak te voltooien. Bron: Wikipedia.nl[/pullquote]

Wie doet het?

Wie maken er zo al gebruik van algoritmen en welk algoritme gebruiken ze dan? Een paar voorbeelden:

Google

In mijn ogen een beetje de ‘ik zie ik zie wat jij niet ziet’-variant. Als ik zoek op Italië krijg ik hoogstwaarschijnlijk hele andere resultaten te zien dan jij. Google gebruikt hier het pagerank algoritme voor. En waarschijnlijk nog wel meer ranking trucjes. Waar je eerder op gezocht hebt en waar je woont bijvoorbeeld.

Facebook

Facebook gebruikt ook populariteitstrucjes. Welke posts zijn het meest geliked. Hoeveel commentaren zijn er. Ben je goed bevriend met degene van wie de post is of is het een vage kennis. Het edgerank algoritme is wat hiervoor gebruikt wordt, het is zelfs speciaal voor dit doeleinde door Facebook ontwikkeld. Als je je er een beetje in verdiept best een gaaf en slim algoritme. Wat ik jammer vind is dat ik niet weet waarom het algoritme vindt dat ik bepaalde posts wel of niet moet zien. Omdat ik iets soortgelijks geliked heb? Omdat ik van boeken en wijn hou?

Online winkels

Dan hebben we de aanbevelingen van online winkels waar je wel eens, of vaak, iets koopt. Je hebt misschien ook interesse in… Of anderen kochten ook… De Bol en Amazon aanbevelingsalgoritmen dus. Deze algoritmen vind ik echt handig, ik kijk er toch best vaak naar, vooral als ik boeken aan het verzamelen ben voor de vakantie of over een bepaald onderwerp waar ik nog niet zo veel van af weet.

Een tweedehands boek van 23,6 miljoen dollar

Hoe interessant algoritmen ook zijn, het kan ook gigantisch misgaan. Door de algoritmen die Amazon gebruikt om profielen van gebruikers samen te stellen om boeken aan te raden kostte een tweedehands boek, The making of a fly van Peter Lawrence, op een gegeven moment maar liefst 23,6 miljoen dollar! Hoe kon dat gebeuren?

Het was een gevolg van een strijd tussen de algoritmen van twee boekverkopers. Zij reageerden op  elkaars prijsverhogingen. En voilà, een tweedehands boek van een paar miljoen.

Dynamisch prijzen

Het dynamic pricing model wordt al veel langer toegepast. Met een dynamic pricing model of strategie wordt de ‘ideale’ prijs bepaald met behulp van verschillende, vaak ingewikkelde, algoritmen voor bijvoorbeeld wat een concurrent doet en of het vandaag gaat regenen of niet. Zo kan het dus komen dat de prijzen voor vliegtickets per dag kunnen verschillen. Prijzen worden helemaal niet door mensen bepaald maar door computers! Hiermee ging het dus ook voor dat boek over die vlieg mis.

Iets minder mysterieus

Hoe slim sommige programma’s en algoritmen ook zijn, ze kunnen er dus ook behoorlijk naast zitten.

Is er een oplossing om te voorkomen dat het misgaat. De algoritmen die de grote bedrijven gebruiken bepalen steeds vaker hoe ons (online) leven eruit ziet. Het zou misschien al schelen als partijen die algoritmen gebruiken ons op basis niveau, ik hoef het echt niet in detail te weten, zouden vertellen hoe ze aan de resultaten komen. Ik snap ook wel dat het de secret sauce is voor sommige bedrijven om de concurrent voor te blijven. Maar een klein kijkje in de keuken, zodat ik begrijp waarom ik sommige dingen niet zie of gemist heb.

 

Foto: Investigator looking with magnifying glass by olly2 via Bigstockphoto