[wp_time_to_read]

 

Ik ben Alice is een indrukwekkende documentaire over de zorgrobot Alice. Ik zag hem een tijdje geleden en het houdt me nog altijd bezig. De caredroid (sociale zorgrobot) is gemaakt door het Amerikaanse Hanson Robotics en zou een deel van de eenzaamheid waar ouderen mee te kampen hebben kunnen oplossen.

Wat is het verhaal?

Als proef wordt bij drie oudere, alleenstaande vrouwen de zorgrobot Alice geplaatst. Een uit de kluiten gewassen pop die kan praten en reageert op haar omgeving. Haar hoofd en ogen kan ze ook bewegen. Lopen kan ze helaas nog niet. De documentaire laat zien hoe de oudjes op Alice reageren.

De hoofdvraag is, kan een robot de mens vervangen?

Liever een mens

Zoals te verwachten moesten de dames in het begin niet veel hebben van een robot in huis. Mevrouw Remkes zegt tijdens de eerste ontmoeting dat ze toch liever een mens heeft. De reactie van Alice vond ik redelijk briljant: ‘O, dat is jammer’. Op zich heeft Alice wel een punt. Als het gaat om het ‘verzachten’ van eenzaamheid zijn er meerdere oplossingen mogelijk anders dan een mens. Een hond, kat of ander huisdier bijvoorbeeld. Nadeel hiervan is dat je ze moet verzorgen. Alice hoef je misschien alleen af en toe op te laden. Toch geven we nog altijd de voorkeur aan een mens zoals wijzelf. Een wezen van vlees en bloed.

Toch wel gezellig

Al snel praten de oudjes honderduit met, maar vooral tegen Alice. Net zoals ze dat met een echt mens zouden doen. Vooral mevrouw Remkes, zij gaat samen met Alice koffie drinken in het buurthuis. En tijdens een voetbalwedstrijd heeft ze Alice zelfs in het oranje uitgedost.

En handig

Alice weet te vertellen wat de postcode is voor een kaart die mevrouw Remkes wil versturen. Ook het weerbericht wordt netjes voorgelezen als zij erover denkt om even naar buiten te gaan. Alice raakt ook niet geïrriteerd als ze het tig keer moet zeggen omdat mevrouw Remkes een beetje doof is. Ze zorgt er ook voor dat mevrouw van Wittmarschen de oefeningen doet die ze van haar fysiotherapeut heeft opgekregen. Met mevrouw Schellekens – Blanke worden herinneringen opgehaald door samen te gaan zingen.

Helaas is lopen en zware dingen tillen nog een brug te ver voor Alice, maar om tegenaan te kletsen? Laat dat maar aan Alice over.

Is dit de toekomst?

Tussendoor zie je af en toe beelden van de onderzoekers die alles wat er gebeurt analyseren. Ook wordt er gediscussieerd met thuiszorgers die zich terecht afvragen of dit nu de toekomst is.

Handig is het zeker maar ook zorgwekkend. Lekker makkelijk je eigen dingen doen terwijl je vader of moeder in een verzorgingshuis zit met Alice als gezelschap. Hoef je daar ook niet meer op de koffie. Toch?

We hebben behoefte aan contact

En dan bedoel ik echt contact. Interactie. Een lach en een traan. En aanraking. Volgens mij kan een mens niet zonder. Of Alice dit allemaal kan geven in de toekomst is de vraag. Ze zal verder ontwikkeld moeten worden om de menselijke verzorger echt te kunnen vervangen. De vraag is denk ik ook of dat nu is wat we echt willen, een wereld vol robots.

Gaan we alleen maar voor ons eigen gemak en geluk en laten we de stomme en minder leuke klusjes aan een robot over?  Lekker makkelijk maar een stuk minder leuk denk ik.

En nu?

Ik moet er nog vaak aan denken. Ik schoot van ontroerd, naar verbaasd. Van een glimlach naar verdrietig. Te veel verschillende emoties om een echt goed oordeel te hebben denk ik. Robots, en de zorgrobot in het bijzonder, zijn ontzettend interessant. Maar of dit is wat we echt willen?

Joost Steins Bisschop schreef naar aanleiding van het bericht over een Japans hotel dat bijna volledig door robots gerund wordt, een interessante column over of robots die op ons lijken nu griezelig echt zijn of zo gewend. Interessante extra leesstof.

Het antwoord op de vraag of een robot de mens kan vervangen

Ik heb werkelijk waar geen idee. Als het gaat om het oplossen van een deel van de eenzaamheid zeg ik ja. Voor een deel in ieder geval. Voor de rest? Tja, het is maar waar je voor kiest. Mijn voorkeur gaat vooralsnog uit naar echte mensen. En jij?

Kijk ook deze meer dan interessante documentaire en laat weten wat jij ervan vindt, zorgrobots.

 

Foto: Hallo, ik ben Alice, de zorgrobot, NRC Handelsblad, 6 juli 2015