[wp_time_to_read]

In Nosedive, de eerste aflevering van het nieuwe seizoen van de serie Black Mirror, draait alles om scores en wat jij waard bent naar aanleiding van die scores. Bizar toch? Of…

Fictie wordt werkelijkheid?

In China werken ze hard aan zo’n score-systeem. In 2020 zou iedereen in China op het Sociaal Kredietsysteem aangesloten moet zijn. Het Chinese systeem moet alle financiële, politieke en juridische statussen van haar inwoners samenbrengen en hier een trustability score aan verbinden. Het gaat hierbij overigens niet alleen om financiële beslissingen maar ook morele (zoals hoe vaak je je ouders bezoekt). The Wall Street Journal schreef er een lezenswaardig stuk over. In onderstaand filmpje wordt goed uitgelegd hoe het systeem werkt en hoe bizar het is.

In China, Using Big Data as Big Brother? – Wall Street Journal https://t.co/TUTt5FYSQW

— Big Brother News (@BigBrotherNwsBt) November 28, 2016

Waarom???

Wat China hiermee willen bereiken is op zich niet heel erg verkeerd. Het vergroten van vertrouwen is het doel. In elkaar; tussen mensen onderling en tussen de burger en de regering. Wat ik me afvraag is of je dan niet een enorme nep-wereld krijgt. Zoals dat in Nosedive te zien is. Je hebt het nu natuurlijk ook al overal ter wereld, zonder ‘officieel’ score-systeem. De haves en de have not’s, de geluks- en ongeluksvogels, de oprechten en de nepperds. Maar over het algemeen is het allemaal wel ‘echt’ of in ieder geval gemeend.

Wat Charlie Brooker, de bedenker van Black Mirror, ervan vindt?

The Daily Beast vroeg het hem laatst en dit was zijn reactie:

“I did see that! They’re going to do the system from ‘Nosedive’ for citizens! It’s incredibly sinister. Am I right in thinking that your ranking is affected by your friends, so if you hang with the wrong crowd, your social ranking will go down? Wow. It’s completely mental.”

Zou zoiets in Nederland kunnen?

Een eerste reactie is denk ik bij iedereen ” nee joh, natuurlijk niet!”.  Toch schreven Maurits Martijn en Dimitri Tokmetzis een jaar geleden al het stuk “Heel Holland Transparant: Zo bepalen bedrijven en overheden of je een risicoburger bent” voor de Correspondent.

De scorebordsamenleving

Nu was Heel Holland Transparant gelukkig niet echt. Het was een project van De Correspondent, Bits of Freedom en ontwerpstudio Yuri Veerman bedoeld om de  aandacht te vestigen op wat zij ‘de scorebordsamenleving’ noemen. Die dus niet écht bestaat in Nederland.

“De scorebordsamenleving is een samenleving waarin burgers scores krijgen toegekend door overheden en instanties, bedrijven en werkgevers. Die scores zijn berekeningen op basis van heel veel data. Ze voorspellen of iemand in de toekomst bepaald gedrag gaat vertonen. En die scores bepalen of je van een bepaald recht of dienst gebruik mag maken en tegen welke prijs.
Cruciaal is dat dit vaak gebeurt zonder dat burgers het doorhebben. Welke persoons- of gedragsgegevens gebruikt worden voor de scores, hoe de scores worden berekend én waarvoor ze worden gebruikt, blijft meestal in nevelen gehuld.”

Precies waar China, in de extreemste vorm, mee bezig is. Dus zeg nooit nooit.

Groot verschil China en het Westen

Privacy is waar wij over struikelen en waar in de westerse pers over geschreven wordt bij dit soort berichten. In China is dat anders. Daar is privacy niet zo’n issue als bij ons. In China weten ze niet beter dan dat de overheid met alles meekijkt wat je doet.

Een gevaar is denk ik wel, ook in een land waarin het ‘geaccepteerd’ is dat de communistische overheid bepaalt wat goed en niet goed is voor haar burgers, dat het  systeem niet objectief wordt ingezet. De regering bepaalt waar je punten mee kunt verdienen en verliezen en kan dit aanpassen wanneer dit zo uitkomt.

Zitten we hier op te wachten, een score voor alles?

Begrijp me niet verkeerd hoor. Ik ben helemaal voor sociaal gedrag (waarvan China zegt dat dat het doel van het Sociaal Kredietsysteem is, uhuh). Alleen moet het wel gemeend zijn natuurlijk. En hoe saai zou de wereld zijn als iedereen zich braaf aan de regeltjes houdt? Geen smeuïge verhalen meer. Niets om je over te verbazen of aan te ergeren.

Zonder score en gewoon lief zijn voor elkaar en als je iemand een #$% vindt, je hoeft er niet mee om te gaan hè. Vrienden kies je nog altijd zelf uit en bij ons hebben ze gelukkig ook geen invloed op onze score.